Σώζουν οι άλλες θρησκείες;
Σε προηγούμενο άρθρο παρουσιάσαμε τις απόψεις για το αν υπάρχει σωτηρία εκτός της εκκλησίας ή αν η διδασκαλία των άλλων θρησκειών είναι σωστική. Το ερώτημα προβληματίζει τους ανθρώπους, ήδη από τα αρχαία χρόνια. Στις ημέρες μας ξανά προέκυψε, λόγω των μαζικών μετακινήσεων, των μεικτών γάμων κ.λπ., τα οποία ανάγκασαν την Δυτική (Ρωμαιοκαθολική) Εκκλησία να λάβει θέση στην Β΄ Βατικανή Σύνοδο (1962-1965). Η Ανατολική (Ορθόδοξη) Εκκλησία δεν έχει προβληματιστεί συνοδικά (και επίσημα) επί του θέματος, υπάρχουν μόνο μεμονωμένες απόψεις Ορθοδόξων.
Οφείλουμε να σημειώσουμε πως στην Παράδοση της Εκκλησίας (Βίβλος & Πατέρες) όλες οι θεωρήσεις δύναται να στηριχθούν ή να καταρριφθούν, όλες ανάγονται στην Αγία Γραφή. Για παράδειγμα, η αποκλειστική θεώρηση (μόνο δια της Εκκλησίας σώζεται ο άνθρωπος) στηρίζεται στον Κυπριανό Καρθαγένης, ο οποίος εφάρμοζε τον αναβαπτισμό για τους πεπτωκότες, δηλαδή για τους χριστιανούς που αρνούνταν τον χριστιανισμό κατά την περίοδο των διωγμών.
Στο Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο, κεφάλαιο 3, διαβάζουμε πως το τὸ πνεῦμα ὅπου θέλει πνεῖ. Το Άγιο Πνεύμα είναι ελεύθερο, κινείται και δρα σύμφωνα με τη θέληση Του στον κόσμο. Δεν δύναται να περιοριστεί ή να ελεγχθεί, ειδικά από τους ανθρώπους.
Έχοντας ως βάση το παραπάνω χωρίο, η αποκλειστική θεώρηση συρρικνώνει και περιορίζει τον Θεό στα όρια της Εκκλησίας Του ενώ ο Πλουραλισμός Τον εγκαταλείπει, Τον θεωρεί μια ερμηνεία ανάμεσα στις πολλές. Όπως σημειώνει ο Μακαριστός πρώην Πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ΄, τα στοιχεία της Εκκλησίας δεν είναι αρκετά, ώστε να σώσουν, χρειάζεται αγώνας από τον κάθε πιστό. Πιο κοντά στον Χριστιανισμό θεωρώ την Εμπεριεκτικότητα. Αναλυτικότερα, Αλήθεια και Σωτήρας νοείται ο Τριαδικός Θεός, ο οποίος δρα - ελεύθερα- παντού.
Στον Καθολικό κόσμο, ο Ιησουίτης θεολόγος Karl Rahner (1904-1984) διατύπωσε την θεωρία των ανωνύμων χριστιανών. Αναλυτικότερα, αλλόθρησκοι, οι οποίοι αγνοούν την ύπαρξη της Εκκλησίας και του Ευαγγελίου, δύναται να σωθούν μέσω του Χριστού. Αυτοί δεν γνωρίζουν τον Χριστό, αλλά βρίσκονται και κινούνται γύρω από αυτόν.