Φευγάτος: Όταν το "εδώ" δεν είναι αρκετό

Με αφορμή το ποίημα του Αρθούρου Ρεμπώ, «Φευγάτος», η βαθιά υπαρξιακή αναζήτηση ενός ατόμου που δεν μπορεί να βρει τη θέση του στον κόσμο γύρω του. Ο φευγάτος δεν είναι απλώς ένας άνθρωπος που φεύγει από το κοινωνικό σύνολο. Είναι εκείνος που δεν μπορεί να προσαρμοστεί στους περιορισμούς και τους κανόνες της κοινωνίας, καθώς νιώθει πως η αληθινή του ζωή βρίσκεται αλλού, μακριά από τη μικρότητα και τους συμβιβασμούς και τα προσωπεία του κόσμου.

Το ποίημα είναι ένας ύμνος στην αποξένωση και την ελευθερία, αλλά και στην υπαρξιακή μοναξιά που φέρνει αυτή η ελευθερία. Ο φευγάτος επιλέγει να ζήσει χωρίς να υποτάσσεται, να βαδίσει μόνος, χωρίς να ανήκει σε κανένα κοινωνικό σύνολο. Ο κόσμος του είναι γεμάτος αμφιβολίες και αναπόφευκτες συγκρούσεις με την κοινωνία, καθώς η ευτυχία παραμένει μια ιδέα που δεν μπορεί να επιτευχθεί μέσα από την ρουτίνα.

Με αυτό το ποίημα, ο Ρεμπώ μας καλεί να σκεφτούμε το κόστος της ελευθερίας. Μπορούμε πραγματικά να ζήσουμε ελεύθεροι, έξω από τους κανόνες της κοινωνίας, ή αυτή η ελευθερία θα μας καταδικάσει στην αποξένωση; Όπως ο φευγάτος, έτσι κι εμείς μπορεί να αναζητούμε μια αλήθεια που βρίσκεται πέρα από το «εδώ», μα η πορεία προς αυτή τη γνώση είναι γεμάτη αβεβαιότητα και διαμάχες.

Το ποίημα μάς υπενθυμίζει πως η πραγματική ελευθερία απαιτεί θυσίες, και συχνά αυτές οι θυσίες είναι η απομάκρυνση από τους άλλους και η μοναχική πορεία. Και παρόλο που ο φευγάτος απορρίπτει τη μικρότητα των ανθρώπων γύρω του, η απόφασή του να βαδίσει μόνος δεν είναι απλώς μια φυγή, αλλά μια συνειδητή επιλογή. Η μοναχική του πορεία δεν είναι σημάδι αδυναμίας, αλλά δύναμης· η ανάγκη του για ελευθερία τον σπρώχνει να απομακρυνθεί από τα δεσμά της μετριότητας, της υποκρισίας και των συμβιβασμών.

Κι όμως, ακόμα και μέσα στη μοναξιά του, κουβαλά μέσα του την ανάμνηση όσων άφησε πίσω. Ίσως, βαθιά μέσα του, να ελπίζει πως κάποτε θα τον καταλάβουν – ή πως θα υπάρξουν κι άλλοι που θα τολμήσουν να ακολουθήσουν τον ίδιο δύσκολο δρόμο. Διότι η ελευθερία έχει κόστος, αλλά για εκείνον, δεν υπάρχει άλλος δρόμος.

Δεν ανήκω. Δεν υποτάσσομαι. Δεν επιστρέφω.
Η ζωή είναι ένα θέατρο, κι εγώ έφυγα από τη σκηνή.
Περιφρόνησα, χάθηκα, αλλά είχα δίκιο!

Αρθούρος Ρεμπώ, Ένα φαντασμαγορικό μελόδραμα κατάντησα (φευγάτος)